No time to waste!

India ligt me al 21 jaar nauw aan het hart. Wie dit kleurrijke land al eens bezocht heeft, weet waarover ik het heb. Ofwel worstel je met de vele contrasten, het lawaai, de vervuiling en het zwerfvuil. Ofwel word je op slag verliefd en vergeet je de chaos, geniet je van het kleurenpalet en zie je een harmonie. Die dualiteit is er nu eenmaal. Maar in India leer je jezelf beter kennen en begrijpen.

Problematische afvalverwerking

Door de jaren heen is India op veel vlakken moderner geworden; het land probeert het tempo van de andere landen bij te houden, vooral op economisch gebied. Maar er zijn nog altijd problemen. Zo is er nog steeds geen efficiënt systeem van afvalverwerking. In de betere buurten wordt het vuilnis opgehaald met een tractor om daarna iets verder verbrand te worden of  het wordt geschikt gevonden voor terreinophoging. Op andere plaatsen vind je een kleine vuilnisbelt op de hoek van de straat waar iedereen zijn afval komt dumpen. Daar voeren de koeien en honden een eerste sortering door. Pas daarna komen mensen die hun inkomen verdienen door er plastic en glas uit te sorteren en naar de schroothandelaar te brengen. Ten slotte heb je nog het zwerfvuil. Papier, blikjes en verpakkingen worden overal op de grond gegooid. Je hebt er geen idee van hoeveel aftandse teenslippers er dagelijks langs of op de weg liggen. Het is voor een westerling uiteraard te begrijpen dat een eeuwenlange gewoonte moeilijk te veranderen is. “Iedereen doet het, waarom zou ik de moeite doen?”, zo luidt de gedachte.

Politieke ommezwaai

Gelukkig zijn er overheidsinitiatieven die ervoor zorgen dat India iets milieuvriendelijker wordt. In navolging van initiatieven in de rest van de wereld worden enkel nog katoenen of papieren zakken aangeboden in de winkels en worden herbruikbare shoppers steeds populairder. Vuilnisbakken verschijnen meer en meer in het straatbeeld en in scholen worden kinderen gesensibiliseerd. In oktober 2014 lanceerde Premier Narendra Modi Mission ‘Swachh Bharat’ - Clean India met als doelstelling geen zwerfvuil meer te hebben tegen 2 oktober 2019, de 150ste verjaardag van Mahatma Ghandi. Er zullen nog veel inspanningen geleverd moeten worden, maar op milieugebied gaat het land de goede richting uit.

Vlamingen springen in de bres

​Tijdens een vergadering bij een klant hoorde ik een manager lovend spreken over een buitenlandse dame in Chennai die op de stranden afval opruimt. “Waarom zijn wij, Indiërs, niet trots genoeg om ons India proper te houden? Gelukkig zijn er mensen die zich daarvoor willen inzetten en ons het goede voorbeeld tonen. Laat ons hopen dat wijzelf en onze kinderen hieruit iets leren”. Toen hij er verder over uitweidde, zei hij dat het een Belgische dame was die zo’n prachtig initiatief gelanceerd had. Ik wist onmiddellijk dat hij het over Virginie Vlaminck had. Virginie woont samen met haar echtgenoot Filiep De Zutter in Chennai aan de Zee van Bengalen. Ze houdt van een gezonde wandeling op het strand met haar twee honden. Maar wat haar verontrust, is de grote hoeveelheden zwerfvuil op het strand. In het weekend is het strand de ideale plek om met de familie een picknick te houden. Alleen laat iedereen zijn rommel liggen. Je kan de bezoekers niets verwijten, want er zijn geen vuilbakken. Daarom nam Virginie tijdens een van haar wandelingen een vuilniszak mee en begon ze alles wat nagelaten was, of met eb en vloed op het strand aanspoelde, op te rapen. 

Reizende weldoener​

Als kind was Virginie lid van WWF en ging ze met de Scouts grachten uitkuisen. Haar respect voor de natuur en haar leidinggevende vaardigheden zorgden ervoor dat ze later meerdere miniprojecten opstartte. In Guinee zette ze een project voor groentetuinen op zodat kinderen gevarieerder kunnen eten. In Ghana sponserde ze met de inkomsten van haar fotografie de voor- en naschoolse opvang voor kinderen, zodat ze met een volle buik naar school vertrekken en na school hun huiswerk kunnen afwerken. In Nigeria nam ze waterstalen in dorpen en liet ze deze testen op vervuiling. In Abu Dhabi woonde ze dicht bij vervuilde mangroves. Op een verjaardagsfeestje werden alle gasten getrakteerd met een plastiekzak en aangespoord om hem te gaan vullen bij de mangroves.  Met die mindset  startte ze een nieuw initiatief in Chennai. Haar initiatief werd opgemerkt en goedgekeurd, want al snel kreeg ze hulp van anderen.

Vanuit dit kleine initiatief groeide in 2012 een team met een missie en werd Namma Beach, Namma Chennai in het leven geroepen. Er werden vuilnisbakken geplaatst met posters in zowel de lokale taal als het Engels om mensen aan te moedigen hun afval niet te laten liggen op het strand.  De lokale vissersbevolking werd gesensibiliseerd en er werd contact gelegd met de lokale overheid. Met het inschrijvingsgeld van fotografielessen en de verkoop van foto’s sponsorde ze initieel alles zelf. Toen dat niet meer volstond, startte ze een buurtcomité op en ging ze op zoek naar bedrijfssponsering. Vijf jaar later is het kleine stukje strand dat in het begin van het project gereinigd werd, uitgegroeid tot een zone van 6 kilometer. Er is een team aangesteld van 12 plaatselijke medewerkers, dat zich dagelijks inzet om het stuk strand te reinigen.

Hoop in de toekomst

​Namma Beach, Namma Chennai werkt ook samen met de Amerikaanse school. De studenten van de American International School of Chennai (AISC) zijn aan hun vijfde editie van “Operation Ice Cream” toe. Dit is een strandopruiming waarbij deelnemers gaande van lokale schoolkinderen tot jongeren van het vissersdorp of expatvrijwilligers beloond worden met een ijsje voor iedere volle vuilniszak die ze aanbrengen. Ondertussen  zorgen de sensibiliseringscampagnes die Namma Beach, Namma Chennai organiseert in de lokale scholen dat jongeren beseffen hoe zij zelf kunnen bijdragen tot een proper Chennai en een proper India. En zo groeit Namma Beach, Namma Chennai  verder. Vandaag wandelt Virginie nog steeds met een vuilniszak in de hand op het strand. Wie met haar praat, is onmiddellijk overtuigd. Haar passie werkt aanstekelijk. Het team draagt meer dan zijn steentje bij in Premier Narendra Modi’s Mission ‘Swachh Bharat’ - Clean India Mission. Op de 150ste verjaardag van Mahatma Ghandi zal dit plekje in Chennai heel zeker vrij van zwerfvuil zijn.

Auteur: Els Verfaillie

Tekst: Els Verfaillie